کودکان نیاز به یادگیری مهارت هایی دارند که باید توسط والدین به آنها آموزش داده شوند، یکی از این آموزش ها آموزش لباس پوشیدن به کودک است. یک کودک به صورت معمول از سن یک سال و نیمی می تواند برخی از کارهای لباس پوشیدن را به عهده بگیرد و در سن ۵ سالگی می تواند تمامی کارها را به تنهایی انجام دهد. در این مقاله قصد داریم به آموزش لباس پوشیدن به کودک بپردازیم تا بتوانید به کودک خود آموزش های معمول برای لباس پوشیدن بدهید.
چرا آموزش لباس پوشیدن به کودک مهم است؟
قبل از پرداختن به نحوه اموزش لباس پوشیدن به کودک، یکی از مهم ترین سوالات برای بسیاری از والدین این است که چرا باید لباس پوشیدن به کودک آموزش داده شود؟ در پاسخ به این سوال باید به موارد زیر پرداخت:
- بالا بردن توانایی های حرکتی کودک: یکی از مهم ترین دلایل آموزش لباس پوشیدن به کودک بالا بردن توانایی های حرکتی کودکان است. برای مثال زمانی که کودک برای پوشیدن شلوار روی یک پا می ایستد، توانایی های حرکتی او بیشتر می شود.
- افزایش توانایی های شناختی کودک: زمانی که کودک در حال فکر کردن به لباس هاست و با خود فکر می کند باید کدام لباس را اول بپوشد، توانایی های شناختی او افزایش چشمگیری پیدا می کند.
- بالابردن توانایی لسانی: در این مرحله کودک با نام بردن لباس ها و رنگ آنها توانایی لسانی بیشتری پیدا می کند.
- افزایش مهارت های کودک: آموزش لباس پوشیدن به کودک با باز و بسته کردن دکمه ها و زیپ ها همراه است و مهارت های کودک را افزایش می دهد.
برخی دیگر از دلایل مهم بودن آموزش لباس پوشیدن به کودک در تصویر ذکر شده است.
۱۰ ترفند کاربردی برای آموزش لباس پوشیدن به کودک
همکاری های کودک را تحسین کنید.
اولین مرحله آموزش لباس پوشیدن به کودک تحسین همکاری های اولیه کودک در لباس پوشیدن است. یک کودک معمولا از سن یک سالگی با بالا آوردن دست ها و بالا آوردن پاها سعی می کنند در لباس پوشیدن همکاری داشته باشند. در این مرحله اگر والدین به کارهای کوچکی که فرزندشان برای سهولت در لباس پوشاندن به آن ها انجام می دهند واکنش نشان داده و کارهای کودک را تحسین کنند، بخش زیادی از آموزش لباس پوشیدن به کودک طی می شود.
از در آوردن لباس کار را شروع کنید.
در آوردن لباس همیشه از تن کردن لباس راحت تر است. زمانی که کودک در سن یک سال و نیمی قرار دارد، از او بخواهید لباس های خود را از تنش بیرون بیاورد. در آوردن لباس های کوچک مانند جوراب برای کودک راحت است و کودک می تواند در حالت نشسته آن را به راحتی انجام دهد. اگر کفش کودک بند ندارد و راحت است می توانید از او بخواهید کفش خود را بیرون بیاورد. اگر کودک در هر یک از این کارها موفق نشد او را سرزنش نکنید، در این صورت کودک در دفعات بعدی احساس اضطراب را تجربه می کند.
لباس های راحت را برای پوشیدن به کودک بدهید.
مسلما در اوایل کار نمی توان از کودک انتظار داشت لباس هایی که تعداد دکمه های زیادی دارد و یا با زیپ باز و بسته می شود را بپوشد. کودک شما در مرحله اول باید با لباس های راحت پوشیدن لباس را شروع کند، بنابراین به او تیشرت های بدون دکمه بدهید. اگر می خواهید به کودک دامن یا شلوار بپوشانید، حتما باید دامن و یا شلوارهای کمر کش برای پوشیدن در اختیار فرزند خود قرار بدهید. برای آموزش لباس پوشیدن به کودک، پوشیدن کفش و یا جوراب نیز می تواند از مراحل اولیه باشد.
برای آموزش لباس پوشیدن به کودک می توانید از یک ژاکت کار را شروع کنید. از کودک خود بخواهید ژاکت را بپوشد، اما نیازی به بستن دکمه های آن نیست. دراین صورت با یک لباس ساده توانسته اید لباس پوشیدن را به فرزند خود آموزش دهید.
مراحل پوشیدن لباس را چند تکه کنید.
در برخی از موارد می توان لباس پوشیدن را به چند مرحله مختلف تقسیم کرد. در این صورت والدین می توانند مراحلی از پوشیدن لباس را به عهده فرزند خود بگذارند و مرحله دیگر را خودشان انجام دهند. برای مثال می توانید به کودک خود بگویید “برو کفشاتو بپوش تا من بیام بندهاشو ببندم” یا می توانید به کودک خود بگویید “بیار لباستو بهت بپوشونم بعد دکمه هاشو خودت ببند”. با استفاده از این روش کودک کم کم در مراحل مختلفی از لباس پوشیدن سهیم می شود.
جلو و پشت لباس را به کودک معرفی کنید.
یکی از مشکلات مهم کودکان در لباس پوشیدن عدم تشخیص جلو و پشت لباس است. در هنگام پوشیدن کفش نیز کودکان معمولا نمی توانند لنگه چپ را از لنگه راست تفکیک کنند. برای سهولت در آموزش لباس پوشیدن به کودکان حتما برای کودک مشخص کنید که کدام قسمت جلو و یا کدام قسمت پشت لباس است.
یکی از ترفندهای کاربردی برای تفکیک لنگه راست و چپ کفش این است که با قرار دادن استیکر کف کفش های کودک به او بفهمانید که کدام لنگه راست و کدام لنگه چپ است. با استفاده از این روش در ابتدا کودک باید استیکر را تکمیل کند و سپس کفش را بپوشد. این استیکرها به صورت آماده در سایت های اینترنتی مخلف مانند سایت آمازون قابل خریداری هستند.
لباس هایی با سایز بزرگتر به کودک بدهید.
زمانی که لباسی که برای پوشیدن در اختیار کودک قرار می دهید، برای او تنگ باشد، مسلما کودک نمی تواند به تنهایی لباس را بپوشد و لباس پوشیدن برای او سخت می شود. در آموزش لباس پوشیدن به کودک حتما از لباس های بزرگتر استفاده کنید تا پوشیدن و درآوردن آن برای کودک آسان باشد. دقت به راهنمای سایز لباس بچه گانه در این مورد موثر خواهد بود.
لباس های زیپ دار و با دکمه های بزرگ به کودک بدهید.
اگر می خواهید کودکتان شروع به پوشیدن کامل لباس کند، باید بدانید که بستن زیپ از بستن دکمه راحت تر است، به همین دلیل بهتر است لباس های زیپ دار را در اولویت کار قرار بدهید. در صورت خرید لباس های دکمه دار برای کودک بهتر است دکمه های لباس بزرگ باشند تا کودک بتواند به راحتی آنها را باز و بسته کند. در این مرحله باید دقت داشته باشید که ممکن است کودک شما نتواند زیپ را خودش جا بزند، زیرا جا زدن زیپ تا حدودی دشوار است. کودک تنها می تواند زیپ را بالا و پایین بکشد.
از آموزش های تصویری استفاده کنید.
بهتر است در زمان هایی که قصد بیرون رفتن ندارید و جو منزل آرام است، برای کودکان برنامه کودک هایی بگذارید که انواع لباس ها و نحوه پوشیدن آن ها را به کودک شما آموزش می دهد. استفاده از آموزش های تصویری باعث می شود تمامی اتفاقات در ذهن فرزند شما ثبت شود. در این گونه موارد می توانید تعدادی لباس مناسب و راحت در اختیار فرزندتان قرار بدهید تا کودک در صورت تمایل لباس پوشیدن را با برنامه کودک یا فیلم آموزشی تمرین کند.
متاسفانه در کشور ما تعداد برنامه کودک هایی که آموزش لباس پوشیدن را به کودک بدهند، محدود هستند. با مراجعه به انیمیشن ها و برنامه کودک های خارجی نیز کودک می تواند بدون اینکه متوجه صحبت کاراکترها شود و تنها با نگاه کردن به روند لباس پوشیدن آن را فرا بگیرد.
برای پوشیدن لباس توسط کودک عجله نکنید.
در هنگام آموزش لباس پوشیدن به کودک عجله مخرب ترین مسئله است و عجله کردن والدین یکی از مهم ترین دلایل لجبازی کودکان در هنگام لباس پوشیدن به شمار می رود. اگر می خواهید برای کاری بیرون بروید، حتما یک ساعت قبل از بیرون رفتن لباس ها را برای پوشیدن در اختیار فرزند خود قرار دهید. در این صورت کودک می تواند با خیال راحت کار خود را انجام دهد و تحت فشار قرار نمی گیرد.
در صورتی که قصد دارید صبح زود از منزل خارج شوید و عجله زیادی دارید، حتما باید لباس های کودک را از شب قبل آماده کنید. بعد از آماده کردن لباس ها آن ها را به کودک نشان بدهید و به او بگویید که صبح بعد از بیدار شدن باید این لباس ها را بپوشد. در این صورت کودک با مشاهده لباس ها می تواند در ذهن خود تحلیل کند که هر لباس باید به چه روشی پوشیده شود و می تواند لباس پوشیدن را در زمان کمتری انجام دهد.
لباس ها را به ترتیب قرار بدهید.
زمانی که کودک شما به مراحل پایانی آموزش خود نزدیک شد، برای آموزش لباس پوشیدن به کودک به صورت کامل لباس ها را به ترتیبی که کودک باید آنها را بپوشد، در دسترس او قرار دهید. برای مثال اگر هوا سرد است و کودک شما قرار است کاپشن بپوشد، حتما بلوز را روی کاپشن قرار بدهید تا کودک زودتر آن را ببیند و آن را تن کند. از آنجایی که کودک صبر و حوصله زیادی ندارد، ممکن است با قرار دادن کاپشن روی بلوز کودک اصلا متوجه بلوز نشود و بعدا در آوردن مجدد کاپشن و پوشیدن بلوز برای او دشوار باشد.
آیا کودک من در مرحله درستی از آموزش لباس پوشیدن قرار دارد؟
یکی از نگرانی های مهم والدین در هر مرحله ای از زندگی فرزندش این است که آیا فرزند یادگیری مانند سایر کودکان دارد یا خیر؟ این مورد در آموزش لباس پوشیدن به کودک نیز برای والدین سوال است. در مورد لباس پوشیدن کودک باید در نظر داشته باشید که مهارت های مختلف هر فردی در سنین متفاوت ظاهر می شود و نباید در این مورد نگران باشید، اما به صورت معمول کودکان در سنین مختلف کارهای زیر را فرا می گیرند:
کودک در سن یک سالگی
- پاها را برای پوشیدن کفش یا جوراب بالا می آورد.
- دست ها را از آستین بیرون می آورد.
- پاها را از شلوار بیرون می آورد.
کودک در سن دو سالگی
- لباس های بدون دکمه را از تن بیرون می آورد.
- کفش های راحت و بدون بند را بیرون می آورد.
- با گرفتن دست به دیوار پاها را برای پوشیدن شلوار بالا می برد.
کودک در سن دو سال و نیم
- می تواند شلوارهای خود را بیرون بیاورد. این مورد در خصوص شلوارهای کمرکش راحت صدق می کند.
- می تواند یک لباس را بدون بستن دکمه بپوشد.
- سعی می کند جوراب خود را بپوشد. این سعی ممکن است موفق باشد.
- زیپ لباس خود را پایین می کشد.
- دکمه های بزرگ در لباس را می بندد.
کودک در سن سه سالگی
- شلوار را می پوشد و بیرون می آورد.
- تیشرت خود را بدون کمک در می آورد.
- جوراب و کفش خود را بپوشد؛ در این مورد ممکن است لنگه های کفش جابجا باشند.
- تیشرت خود را با کمک کمی از طرف والدین می پوشد.
- می تواند زیپ لباس را باز یا بسته کند. این مورد شامل قرار دادن زیپ سر جای اصلی و سپس بستن نمی شود.
کودک در سن چهار سالگی
- به راحتی جلو و پشت لباس را تشخیص می دهد.
- دکمه های لباس را چه بزرگ باشند چه کوچک به راحتی می بندد.
- جوراب را به درستی پا می کند.
- کفش را با کمی کمک می پوشد.
کودک در ۵ سالگی
می تواند لباس ها را به درستی به تن کند و یا در بیاورد. به صورت معمول آموزش لباس پوشیدن به کودک در سن پنج سالگی خاتمه پیدا می کند و کودک برای پوشیدن هر لباسی آماده می شود. اگر کودک شما در سن پنج سالگی است، اما هنوز پوشیدن و بیرون آوردن لباس را یاد نگرفته است، به هیچ عنوان نگران نباشید. اگر کودک شما در یک مرحله قبل از سن خود است، این مورد طبیعی است و ممکن است به دلیل تفاوت در رشد کودک در سنین مختلف اتفاق می افتد.
شاید زمان بندی هایی که در بالا به آن ها اشاره کردیم تا حدودی سخت گیرانه باشند، اما به صورت کلی زمانی که کودک شما در سن رفتن به پیش دبستانی قرار دارد، می تواند لباس های خود را بپوشد و برای رفتن به مدرسه خود را آماده کند. از نظر روانشناختی کودکان در دو دسته بندی کند رفتار و تند رفتار قرار داده می شوند. اگر در آموزش لباس پوشیدن به کودک تاخیر مشاهده کردید، ممکن است کودک شما کند رفتار باشد.
تند رفتار و کند رفتار بودن کودک به چه معناست؟
کند رفتار و یا تند رفتار بودن کودکان به هیچ عنوان دلیلی بر بیمار بودن کودک نیست، بلکه هم کودک تند رفتار و هم کودک کند رفتار کاملا سالم هستند و از نظر هوشی هیچ مشکلی ندارند. کودک تند رفتار معمولا از طرف والدین با نام کودک شیطان، کودک پر انرژی و امثال این القاب شناخته می شود. این کودکان مدام به دنبال درک محیط پیرامون خود هستند و دوست دارند کارها را تا حد ممکن سریع انجام دهند.
کودک کند رفتار آرام و منطقی است و دوست دارد به جای تمرکز بر یادگیری هم زمان چندین کار یک کار را به صورت کامل بیاموزد. در هنگام آموزش لباس پوشیدن به کودک کند رفتار ممکن است والدین متوجه شوند که فرزندشان خیلی به لباس پوشیدن و روند آن فکر می کند و کارها را با آرامش خاصی دنبال می کند. در نهایت یک کودک تند رفتار ممکن است هرچه سریع تر لباس های خود را بپوشد، هر چند نواقصی در کارش نمایان شود، اما یک کودک کند رفتار کار را آرام اما درست انجام خواهد داد.
آموزش لباس پوشیدن به کودکان با اختلال اتیسم
کودکان اتیسم بیشتر از سایر کودکان در برابر پوشیدن و در آوردن لباس ها مقاومت می کنند، به همین دلیل آموزش لباس پوشیدن به کودک اتیسم دشوارتر است. یک کودک اتیسمی ممکن است دوست داشته باشد در فصل زمستان لباس خیلی نازک و یا در فصل تابستان لباس خیلی کلفت بپوشد و بر خلاف کودکان سالم اصلا نتوان او را مجبور یا قانع کرد. در برخی از موقعیت ها کودکان با این اختلال اصلا دوست ندارند لباسی بپوشند، به همین دلیل آموزش لباس پوشیدن به کودکان اتیسم عملا بی فایده خواهد بود.
یکی از مهم ترین دلایل مقاومت کودکان اتیسم در برابر لباس پوشیدن و یادگیری مهارت های مربوط به پوشیدن لباس این است که ممکن است کودک لباسی را آزار دهنده ببیند. در این مورد خرید لباس هایی با پارچه های نرم و لطیف می تواند مرحله اول از آموزش لباس پوشیدن به کودک اتیسم باشد. برای تمرین لباس پوشیدن با یک کودک اتیسم اجازه بدهید کودک سبک خاص لباس پوشیدن خود را داشته باشد و او را مجبور به پوشیدن لباس خاصی نکنید. با استفاده از این روش کودک در برابر آموزش ها مقاومت کمتری از خود نشان خواهد داد.
سایر مراحل آموزش لباس پوشیدن به یک کودک اتیسم دقیقا مانند یک کودک عادی است، اما مسلما طول دوره آموزش و میزان کار کردن والدین با فرزند افزایش پیدا می کند. پس آرام و صبور باشید و نگران فرزند خود نباشید.
کلام آخر
در این مقاله به ده ترفند طلایی برای آموزش لباس پوشیدن به کودک پرداختیم و دلایل اصلی آموزش لباس پوشیدن به کودک را مورد بررسی قرار دادیم. امیدواریم خواندن این مقاله بتواند به شما در آموزش درست فرزندتان کمک کند. در پایان این مقاله از شما می خواهیم در روند آموزش لباس پوشیدن به کودکتان صبور باشید و اگر کودک شما طبق زمان بندی موجود در این مقاله لباس پوشیدن را فرا نگرفت نگران نشوید و آن را تنها به عنوان روندی از رشد فرزندتان ببینید.